Ngày Thế giới Phòng chống Tự tử 10/9: Chung tay để sự sống tiếp diễn
Ngày Thế giới Phòng chống Tự tử 10/9: Chung tay để sự sống tiếp diễn
Ngày 10/9 hằng năm được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Hiệp hội Quốc tế Phòng chống Tự tử (IASP) chọn là Ngày Thế giới Phòng chống Tự tử. Đây là dịp để cộng đồng toàn cầu cùng nhau nâng cao nhận thức, xóa bỏ kỳ thị và thúc đẩy những hành động thiết thực nhằm bảo vệ sức khỏe tinh thần, ngăn ngừa những cái chết thương tâm có thể phòng tránh.
Theo ước tính của WHO, mỗi năm trên thế giới có gần 700.000 người tử vong do tự tử, tức là cứ mỗi 40 giây lại có một người ra đi. Tự tử hiện là một trong 20 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở nhóm tuổi 15–29.
Chủ đề của Ngày Thế giới Phòng chống Tự tử năm nay nhấn mạnh: “Hành động tạo hy vọng” (Creating Hope Through Action) – mỗi hành động quan tâm, chia sẻ, lắng nghe đều có thể thắp sáng niềm tin sống cho người đang trong bế tắc.
Tại Việt Nam, công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần và phòng ngừa tự tử đang được chú trọng nhiều hơn. Các bệnh viện tâm thần, trung tâm y tế, tổ chức xã hội, trường học đã triển khai nhiều chương trình tư vấn, đường dây nóng hỗ trợ khủng hoảng tâm lý. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất vẫn là sự kỳ thị, khiến nhiều người ngại ngần khi tìm kiếm sự giúp đỡ.
Những dấu hiệu thường thấy ở những người có ý định tự tử.
- Người có ý định tự tử thường nói về cái chết hoặc sự trừng phạt bản thân, ví dụ: “thà chết đi cho khuất mắt; chết khỏi khổ; chẳng còn gì quan trọng nữa…”;
- Chuẩn bị các phương tiện để tự tử: họ tìm kiếm, chuẩn bị dao, kiếm, thuốc ngủ, dây hoặc thường tới những nơi có thể tự tử như hành lang nhà cao tầng, cầu, sông, hồ,…;
- Thể hiện sự quan tâm bất thường về cái chết, như làm thơ, viết nhật ký, tự truyện có đề cập đến cái chết và sự ra đi của mình;
- Bày tỏ sự vô vọng, mất niềm tin vào cuộc sống, vào tương lai. Trong lời nói, thư từ, qua các thông tin trên trang facebooks, Zalo,.. của người có ý định tự tử thường thường thể hiện sự vô vọng, không cần thiết cuộc sống;
- Có cảm giác tội lỗi, xấu hổ, vô giá trị hoặc chán ghét bản thân. Họ thường nói về tội lỗi hoặc gánh nặng của bản thân mình đối với những người xung quanh;
- Sắp xếp lại tư trang, cho đi các đồ vật có giá trị hoặc liên lạc với các thành viên gia đình và bạn bè, như nhờ ai đó giúp gửi lời nhắn tới gia đình, tới người thân…;
- Có thể bất ngờ tới thăm hoặc gọi điện cho người thân và bạn bè và nói những lời vĩnh biệt hoặc nhắn gửi, ám chỉ sự chia tay…;
- Trong thời gian trầm cảm, bế tắc, người có ý định tự tử thường sống khép mình, tự cô lập mình với người thân, bạn bè…
Các chuyên gia y tế khuyến cáo:
Lắng nghe không phán xét khi thấy ai đó có dấu hiệu tuyệt vọng.
Khuyến khích tìm sự hỗ trợ y tế, tâm lý càng sớm càng tốt.
Kết nối cộng đồng, tạo môi trường an toàn và thấu cảm cho mọi người.
Ngày 10/9 không chỉ là lời nhắc nhở về những con số đau lòng, mà còn là cơ hội để chúng ta cùng khẳng định: Mỗi sự sống đều đáng trân trọng. Hành động hôm nay có thể cứu lấy một ngày mai.
BS. Bùi Ngọc Minh Anh, Khoa Nội, TTYT Châu Phú
SĐT: 0916448733; STK: 108868784923; NH: Vietinbank.